در نگارش این مقاله دچار نوعی دوگانگی بودم؛ از سویی، جریان چپ و روشنفکری سعی دارد در مقالهها و مصاحبههای خود، نقش دانشگاه و دانشجویان را در مبارزههای علیه استبداد پهلوی پیشتاز و برجسته نشان دهد …
در قرن اخیر خطبای معروفی در اصفهان به ارشاد و خطابه میپرداختند، همچنین فقیهان، مدرسان، مؤلفان و محققانی که به ذکر نام آنها می پردازیم.
در این گفتار، اشاره به پاره ای از کتابهای چشمگیر در مبارزات پیش از پیروزی انقلاب اسلامی خواهیم داشت. علاوه بر قرآن و نهج البلاغه که مورد استفاده نیروهای مذهبی بود، بیتردید ادبیات انقلاب اسلامی از این منابع و سرچشمههای انقلابساز تأثیرپذیر بودهاند.
در دهه 50 با فعالیت وسیع بهاییان در ایران و حمایت زیرکانه حکومت پهلوی از آنها مواجه میشویم. اتفاقاتی که در این سالها رخ میدهد یکی واگذاری رانتی 50درصدی از سهام بانک صادرات به شخصی بهایی به نام «هژبر یزدانی» است؛ همچنین «ثابت پاسا» مالک کارخانههای نوشابهسازی پپسیکولا و بزرگترین برج تهران است.
اصفهان به عنوان سومین شهر بزرگ ایران، بعد از تهران و مشهد در مرکز و قلب ایران قرار دارد. مکان جغرافیایی به اصفهان ارزش و منزلتی خاص بخشیده است؛ به طوری که ارتباط شمال و جنوب و یا شرق و غرب کشور از طریق اصفهان مقدور است. همین موقعیت جغرافیایی است که به شهر، اهمیت بازرگانی بخشیده است. جالب است بدانیم که اصفهان قدیم از نظر موقعیت جغرافیایی در گذشته تاریخی نیز مکان و منزلتی ممتاز داشته است
یکی از پیامدهای جنگ جهانی دوم در ایران که موجب سقوط حکومت رضاشاه شد، افزایش قابل ملاحظه تعداد مطبوعات بود. این اتفاق همراه با کاهش قدرت حکومت پهلوی در زمینه کنترل و سانسور مطبوعات، نقش مطبوعات در تحولات سیاسی-اجتماعی را افزایش داد و فرصت بیسابقهای برای افشاگری احزاب، گروهها و جناحهای سیاسی مختلف پدید آورد. انتشار نشریههای تازه و آزادی نسبی آنها، مطبوعات را به معضلی برای رژیم پهلوی بدل کرد
از جمله رویدادهای بسیار مهم و اثرگذاری که در تاریخ معاصر بر روند حوادث منتهی به انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تأثیر شگرفی داشت، واقعه دستگیری امام خمینی در ۱۳ خرداد 1342 و قیام خونین پانزده خرداد بود. این رویداد در نقاط مختلف کشور از جمله اصفهان با واکنشهای متفاوت ولی گستردهای روبه رو شد.
ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) در 1336 آغاز به فعالیت کرد و بر طبق قانون، زیرمجموعه نخستوزیری بهحساب میآمد؛ ولی این سازمان قدرتی مافوق دولت داشت و مستقیم با شاه در ارتباط بود.
کتاب «گروه بینام»، با تدوین معصومه شکورقهاری، در سال 1402 توسط نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی، در 552 صفحه به زیور طبع آراسته شده است.
کتاب «گنجینه چهرههای درخشان شعر و ادب و هنر اصفهان (از قرن پنجم تا عصر حاضر)»، به اهتمام استاد مصطفی هادوی (شهیر اصفهانی)، در سال 1396 توسط انتشارات پویان مهر، در 1432 صفحه رنگی به چاپ رسیده است.